Page 36 - Puls Życia kl.8
P. 36

13  U ludzi występują cztery główne grupy krwi, za które odpowiadają trzy allele
             genu I: I , I , i. Grupa krwi zależy od tego, które dwa allele ma dana osoba.
                    A
                       B
                            Genotyp          Antygen         Grupa krwi
                            I I  lub I i        A               A
                                  A
                             A A
                            I I  lub I i        B               B
                             B B
                                  B
                               I I             A i B            AB
                               A B
                               ii              brak             0
          14  U osób z grupą krwi Rh+ we krwi jest obecny antygen D, natomiast u osób
             z grupą krwi Rh– nie ma tego antygenu. Antygen D występuje we krwi osób, które
             w swoim genotypie mają przynajmniej jeden allel dominujący genu odpowiedzial­
             nego za produkcję tego antygenu.
          15  Mutacje to nagłe, trwałe zmiany w materiale genetycznym. Mogą powstawać
             spontanicznie lub być wywołane przez czynniki mutagenne. Do czynników
             mutagennych zalicza się między innymi:
                • promieniowanie UV,
                • promieniowanie X,
                • składniki dymu tytoniowego,
                • toksyny grzybów pleśniowych,
                • niektóre wirusy, na przykład HPV.

          16  Przykłady chorób genetycznych
            Nazwa
            choroby                Objawy                       Sposób dziedziczenia
          Fenyloke-  upośledzenie umysłowe wynikające z gro-  choroba dziedziczona recesywnie
          tonuria    madzenia się jednego z aminokwasów
                     w tkankach chorego, co jest spowodowane
                     brakiem enzymu odpowiedzialnego za
                     przemianę tego aminokwasu
          Mukowiscy-  infekcje układu oddechowego       choroba dziedziczona recesywnie
          doza       spowodowane gromadzeniem się w dro-
                     gach oddechowych gęstego śluzu,
                     w którym mogą się rozwijać drobnoustroje
                     chorobotwórcze; kłopoty z trawieniem
                     spowodowane zablokowaniem przewodów
                     trzustkowych
          Daltonizm  nierozróżnianie barw, najczęściej kolorów   choroba dziedziczona recesywnie,
                     czerwonego i zielonego             sprzężona z płcią (wadliwy allel znajduje się
                                                        w chromosomie X)
          Hemofilia  zaburzenia procesu krzepnięcia krwi,   choroba dziedziczona recesywnie, sprzężo-
                     powodujące krwawienia i wylewy     na z płcią (wadliwy allel znajduje się
                     wewnętrzne                         w chromosomie X)
          Zespół     upośledzenie umysłowe, niski wzrost,   nieprawidłowe rozchodzenie się chromo-
          Downa      krótka szyja, opuszczone kąciki ust, skośne,  somów 21 pary podczas powstawania
                     szeroko rozstawione i nisko osadzone oczy,  komórek jajowych; ryzyko urodzenia chore-
                     powiększony język, wady serca i układu   go dziecka wzrasta wraz z wiekiem matki
                     wydalniczego
      48
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41